«Χωρίς μνημόνιο, λιτότητα και μεταρρυθμίσεις, δεν έχει τραπεζική ρευστότητα», προειδοποίησε η ΕΚΤ το Δουβλίνο το 2010. Σε δύο μέρες ακολούθησε η τρόικα. Οι «καυτές» επιστολές του Ζ. Κ. Τρισέ προς Ιρλανδία, αλλά και Ιταλία, Ισπανία, Κύπρο. Ο ρόλος του Δ.Σ. και του Γ. Σταρκ.
Η τραπεζική κρίση της Ιρλανδίας επέστρεψε δραματικά στο προσκήνιο, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποκάλυψε επιστολές που έδειξαν ότι ο τότε διοικητής Ζαν Κλωντ Τρισέ απείλησε να αποκόψει τις ιρλανδικές τράπεζες από τους μηχανισμούς έκτακτου δανεισμού ενώ κορυφωνόταν η χρηματοπιστωτική κρίση στα τέλη του 2010, εάν δεν δεχόταν η χώρα να ζητήσει πρόγραμμα διάσωσης.
Ο κ. Τρισέ έγραψε τον Νοέμβριο 2010 στον Μπράιαν Λένιχαν, τότε υπουργό Οικονομικών της Ιρλανδίας, δηλώνοντάς του ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει την παροχή έκτακτου δανεισμού προς τις ιρλανδικές τράπεζες, μόνον εάν «η ιρλανδική κυβέρνηση αποστείλει εγγράφως αίτημα για χρηματοοικονομική στήριξη στο eurogroup».
Δύο ημέρες αργότερα, η ιρλανδική κυβέρνηση ζήτησε επισήμως πρόγραμμα διάσωσης –ένα πακέτο 67 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, την Κομισιόν και την ΕΚΤ. Η επιστολή εγείρει το ζήτημα κατά πόσον η ΕΚΤ «φοβέρισε» (bully στο κείμενο) ένα έθνος να υποχρεωθεί να ζητήσει τεράστιο πρόγραμμα διάσωσης μέσα σε περίοδο δραματικής κρίσης, μολονότι είχε ήδη γίνει προφανές ότι η Ιρλανδία δεν είχε άλλη επιλογή παρά να το κάνει.
Η ανταλλαγή των επιστολών με τον κ. Λένιχαν επί μακρόν ήταν μυστική, αλλά η ΕΚΤ κοινοποίησε την εν λόγω επιστολή και τρεις ακόμη μεταξυ της κεντρικής τράπεζας και του ιρλανδικού υπουργείου. Είχε προηγηθεί η αποκάλυψη της επιστολής του κ. Τρισέ από τους Irish Times.
Οι επιστολές θα παίξουν καίριο ρόλο σε έρευνα που διέταξε το ιρλανδικό κοινοβούλιο για την έρευνα της δραματικής κατάρρευσης των κλάδων τραπεζών και ακινήτων της Ιρλανδίας μεταξύ 2008 και 2010, που κόστισε στους Ιρλανδούς φορολογούμενους 64 δισ. ευρώ.
Η επιστολή της 19ης Νοεμβρίου 2010 αναφέρει: «Η θέση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ είναι ότι, μόνο αν λάβουμε έγγραφη δέσμευση από την ιρλανδική κυβέρνηση στα ακόλουθα τέσσερα θέματα, θα μπορούμε να δώσουμε εντολή για πρόσφατη έκτακτη ρευστότητα [μέσω ELA] στις ιρλανδικές τράπεζες.»
Εκτός από το αίτημα του Δουβλίνου για μνημόνιο, η ΕΚΤ ζήτησε από την κυβέρνηση να ξεκινήσει δημοσιονομική προσαρμογή και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ανακεφαλαίωση και αναδιοργάνωση των τραπεζών και εγγύηση της αποπληρωμής των ELA.
Ο κ. Λένιχαν, που απεβίωσε το 2011, απάντησε δύο ημέρες αργότερα ότι η Ιρλανδία αποφάσισε «να ζητήσει πρόσβαση σε έκτακτη στήριξη από τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς μηχανισμούς στήριξης.» Με άλλα λόγια, είχε δεχτεί να ζητήσει διάσωση. Εκείνη η απόφαση οδήγησε σε πολλά χρόνια με οικονομική λιτότητα, αυξήσεις φόρων, περικοπές μισθών και περικοπές δημοσίων δαπανών.
Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας Μάικλ Νούναν, σχολίασε ότι η επιστολή Τρισέ «θα αποτελέσει ζωτικό έγγραφο στην τραπεζική έρευνα.»
Η επιστολή ήταν τότε πρωτοφανής, αλλά τα αιτήματα αυτού του είδους από την ΕΚΤ έγιναν σχεδόν τετριμμένα στους επόμενους μήνες, καθώς η κρίση της ευρωζώνης ξέφευγε από κάθε έλεγχο.
Τον Αύγουστο 2011, ο κ. Τρισέ επέδωσε ανάλογες επιστολές στον τότε Ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τον Ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, απαιτώντας ανάλογες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ως προϋπόθεση για να διασώσει η ΕΚΤ τις δύο χώρες, αγοράζοντας τα κρατικά ομόλογά τους στην ανοιχτή αγορά.
Τον Μάρτιο 2013, ο Γιόργκ Άσμουσεν, που χειριζόταν τα ζητήματα των Βρυξελλών υπό τον τότε διοικητή της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, κατέθεσε ανάλογη απαίτηση στον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη, σε προσωπικό επίπεδο κατά την διάρκεια συνάντησης στις Βρυξέλλες. Ο κ. Άσμουσεν προειδοποίησε τον Κύπριο ότι η ΕΚΤ θα αποκόψει τις κυπριακές τράπεζες από τα ELA, αν δεν δεχτεί τις αυστηρές προϋποθέσεις του μνημονίου.
Η πρακτική αυτή δεν κρίθηκε αμφιλεγόμενη μόνο στις εθνικές πρωτεύουσες που έλαβαν τις επιστολές. Στο συμβούλιο της ΕΚΤ ορισμένα μέλη είχαν επίσης εκφράσει σθεναρές αντιδράσεις, θεωρώντας ότι είναι ανάρμοστο να υπαγορεύει η ΕΚΤ την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική των εθνικών κυβερνήσεων. Μετά την επίδοση των επιστολών, τον Αύγουστο 2011, σε Ρώμη και Μαδρίτη, ο Γιούργκεν Σταρκ, μέλος τότε του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, πληροφόρησε τον κ. Τρισέ ότι σκοπεύει να υποβάλλει την παραίτησή του εξαιτίας της πρακτικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου